از دست دادن یک عزیز تجربه‌ای دردناک است، و در چنین شرایطی رسیدگی به امور مالی و حقوقی متوفی ممکن است برای بازماندگان سردرگم‌کننده باشد. کی از مهم‌ترین اقدامات قانونی که در این مسیر باید انجام شود، فرآیند انحصار وراثت یا همان Probate Process است.
در این مقاله، به زبان ساده و به‌صورت کاربردی، توضیح می‌دهیم که انحصار وراثت چیست، چه زمانی لازم است، چه تفاوتی بین داشتن یا نداشتن وصیت‌نامه وجود دارد، و چطور می‌توانید این مسیر را راحت‌تر طی کنید. آشنایی با این فرآیند به ویژه برای افرادی که به فکر مهاجرت به انگلستان هستند یا در حال بررسی قوانین اقامت و ویزای انگلیس می‌باشند، می‌تواند بسیار مفید باشد.
انحصار وراثت (Probate Process) چیست؟
به‌طور کلی، Probate فرآیندی قانونی است که در آن مشخص می‌شود چه کسی حق دارد امور مالی و دارایی‌های شخص فوت‌شده را مدیریت کرده و بین وارثان تقسیم کند. دو حالت اصلی وجود دارد:- اگر وصیت‌نامه وجود داشته باشد:
- اگر وصیت‌نامه وجود نداشته باشد:
در این حالت، شخص متوفی در وصیت‌نامه فرد یا افرادی را به‌عنوان مجری (Executor) تعیین کرده است. این افراد می‌توانند از دادگاه تقاضای “Grant of Probate” کنند تا مجوز قانونی برای اجرای مفاد وصیت‌نامه و تقسیم دارایی‌ها را دریافت نمایند.
در این صورت، نزدیک‌ترین بستگان (مثلاً همسر یا فرزندان) می‌توانند درخواست “Letters of Administration” کنند. این سند به آنها اجازه می‌دهد که اموال و بدهی‌های متوفی را مدیریت کرده و طبق قوانین انگلیس در زمینه ارث، دارایی‌ها را تقسیم کنند.
در هر دو حالت، فرآیند قانونی کلی، “Probate” نامیده می‌شود و مطابق قوانین انگلستان انجام می‌گردد.
چه افرادی می‌توانند درخواست دهند؟
- اگر وصیت‌نامه وجود دارد: تنها کسانی که در وصیت‌نامه به‌عنوان مجری معرفی شده‌اند می‌توانند Grant of Probate دریافت کنند
- اگر وصیت‌نامه وجود ندارد: معمولاً همسر، فرزندان یا یکی از بستگان نزدیک می‌توانند Letters of Administration را دریافت کنند
اگر چندین مجری در وصیت‌نامه تعیین شده باشند، باید توافق شود که چه افرادی به عنوان مجری‌های اصلی خواهند بود. حداکثر چهار نفر می‌توانند به‌صورت مشترک برای دریافت مجوز اقدام نمایند.
مراحل قبل از ثبت درخواست
- بررسی نیاز به Probate
- برآورد ارزش دارایی‌ها
- اطلاع‌رسانی به اداره مالیات (HMRC)
- پرداخت مالیات بر ارث (Inheritence Tax)
در برخی موارد، به‌خصوص اگر اموال فرد متوفی محدود باشد، ممکن است نیازی به انحصار وراثت نباشد. بانک‌ها و مؤسسات مالی ممکن است اجازه دسترسی بدون این مجوز را بدهند.
شامل حساب‌های بانکی، ملک، سرمایه‌گذاری‌ها، دارایی‌های فیزیکی ارزشمند و همچنین بدهی‌های احتمالی.
حتی اگر مالیاتی تعلق نگیرد، باید اطلاعات مربوط به اموال و دارایی‌ها را به HMRC اعلام کنید، به این دلیل که ممکن است مشمول مالیات بر ارث (Inheritance Tax) شوید.
اگر نیاز به پرداخت مالیات بر ارث دارید، باید پرداخت‌ها را آغاز کنید. HMRC برای شما نامه‌ای ارسال می‌کند که شامل یک کد برای درخواست انحصار وراثت است. اگر اموال شما از نوع “املاک مستثنی شده” (Excepted Estate) باشد، می‌توانید به‌سرعت درخواست انحصار وراثت را ثبت کنید.
روش‌های ثبت درخواست
- به‌صورت آنلاین
- به‌صورت پستی
در اکثر موارد می‌توانید از طریق سایت رسمی دولت بریتانیا اقدام کنید:
www.gov.uk/applying-for-probate
در برخی موارد خاص مثل داشتن وصیت‌نامه با شرایط ویژه یا درخواست مشترک چند نفر، ممکن است نیاز باشد فرم‌های کاغذی از طریق پست ارسال کنید.
هزینه‌ها
- برای اموالی با ارزش بیش از ۵۰۰۰ پوند: هزینه دریافت مجوز ۳۰۰ پوند است
- برای اموال کمتر از این مقدار: دریافت مجوز رایگان است
- نسخه‌های اضافی از سند: هر کدام ۱.۵۰ پوند هزینه دارند (برای ارائه به بانک‌ها، مؤسسات مالی و غیره قابل استفاده است)
چقدر زمان می‌برد؟
معمولاً بررسی و صدور مجوز مربوط به انحصار وراثت در انگلستان حدود ۱۲ هفته زمان می‌برد. اگر مدارک ناقص باشد یا شرایط خاصی در پرونده وجود داشته باشد، این زمان ممکن است بیشتر شود.
بعد از ارسال درخواست
پس از ارسال، درخواست شما توسط خدمات انحصار وراثت (Probate Service) بررسی می‌شود.
پیگیری درخواست
- اگر درخواست را به‌صورت آنلاین ارسال کرده‌اید، می‌توانید وارد سایت خدمات انحصار وراثت شده و درخواست خود را پیگیری کنید.
- اگر به صورت پستی اقدام کرده‌اید، معمولاً طی ۱۲ هفته باید نامه یا ایمیلی دریافت کنید. در صورتی که این نامه یا ایمیل را دریافت نکردید، می‌توانید با مرکز خدمات دادگاه و دادخواست‌ها (Courts and Tribunals Service Centre) تماس بگیرید.
اطلاعات تماس:
- ایمیل: [email protected]
- تلفن: 0300 303 0648 (دوشنبه تا جمعه، 9 صبح تا 1 بعد از ظهر)
- تعطیلات بانکی تعطیل است
اگر درخواست شما تایید شد
پس از تایید درخواست شما، وصیت‌نامه و هر گونه اصلاحات آن (Codicils) به ثبت می‌رسد و به‌عنوان رکورد عمومی در دسترس قرار می‌گیرد. اگر گواهی فوت ارسال کرده‌اید، به شما بازگردانده خواهد شد.
چه چیزی دریافت خواهید کرد؟
شما یک سند دریافت خواهید کرد که به شما اجازه می‌دهد تا اموال متوفی را مدیریت کنید. این سند یکی از موارد زیر خواهد بود:
- Grant of Probate – اگر فرد وصیت‌نامه داشته باشد.
- Letters of Administration with Will Annexed – اگر وصیت‌نامه مجری را مشخص نکرده باشد یا مجری معرفی‌شده قادر به درخواست نباشد.
- Letters of Administration – اگر فرد وصیت‌نامه نداشته باشد.
این سند معمولاً طی ۱۲ هفته پس از ارسال درخواست صادر می‌شود. اگر به اطلاعات اضافی نیاز باشد، این زمان ممکن است بیشتر شود.
اگر نسخه‌های اضافی از سند انحصار وراثت برای استفاده در خارج از بریتانیا درخواست کرده باشید، این نسخه‌ها زمان بیشتری برای دریافت خواهند داشت.
اگر اشتباهی در سند انحصار وراثت وجود داشته باشد، باید آنرا به اداره دادگاه محلی بازگردانید.
چه اتفاقی بعد از دریافت مجوز می‌افتد؟
پس از دریافت Grant of Probate یا Letters of Administration، می‌توانید به رسیدگی امور مالی متوفی بپردازید.
ارسال نسخه‌های سند انحصار وراثت
شما باید نسخه‌های سند انحصار وراثت را به سازمان‌هایی که دارایی‌های متوفی را در اختیار دارند ارسال کنید، مانند بانک‌ها و مؤسسات مالی.
اگر به فرآیند انحصار وراثت اعتراض دارید
در صورتی که فکر می‌کنید وصیت‌نامه معتبر نیست، یا نسبت به شخص درخواست‌دهنده اعتراضی دارید، می‌توانید از دادگاه بخواهید فرآیند را متوقف کرده و موضوع را بررسی کند. این کار با ثبت چیزی به نام Caveat انجام می‌شود.
سوال دارید یا نیاز به مشاوره دارید؟
فرآیندهای حقوقی در کشوری مانند انگلستان می‌تواند گیج‌کننده باشند، به‌ویژه اگر زبان مادری‌تان انگلیسی نباشد. اگر در مورد مراحل انحصار وراثت، مدارک لازم یا وضعیت خاص خود سوالی دارید، تیم ما در UK Life Info آماده است تا با راهنمایی‌های ساده و دقیق در کنار شما باشد.
